SMOK to Skuteczny MOdel Kształcenia nauczycieli w zakresie pracy z uczniami z niepełnosprawnością i przewlekłą chorobą.
Program doskonalenia nauczycieli SMOK został opracowany i przetestowany na 3 szkołach podstawowych z województwa pomorskiego w ramach projektu innowacyjnego. Zewnętrzne badania przeprowadzone na nauczycielach, uczniach i rodzicach potwierdziły jego skuteczność we wdrażaniu modelu edukacji włączającej w szkołach..
Skąd pomysł takiego właśnie projektu?
W Polsce od kilku lat dąży się do edukacji włączającej. Ciągle wzrasta i nadal ma wzrastać liczba uczniów niepełnosprawnych uczących się nie w szkołach specjalnych, tylko w otwartych szkołach podstawowych, czy to w klasach integracyjnych, czy też w zwykłych klasach. Niestety nie idzie to w parze ani z dostosowaniem szkół do potrzeb niepełnosprawnych uczniów, ani z procesem przygotowania kadry pedagogicznej do nowej sytuacji. Efekty takiego stanu rzeczy są bolesne. Polska ma jeden z najniższych w Europie wskaźników aktywnych zawodowo niepełnosprawnych, oraz są oni nisko wykwalifikowani. Na kolejnych szczeblach edukacji coraz więcej uczniów niepełnosprawnych wybiera nauczanie indywidualne. Na uczelniach wyższych niepełnosprawnych nie ma właściwie wcale. Społeczna integracja dorosłych osób niepełnosprawnych jest dalece niezadowalająca, a ilość funkcjonujących w zdrowym społeczeństwie krzywdzących stereotypów dotyczących tej grupy bardzo duża.
Idea na której opiera się projekt SMOK powstała w efekcie kilkuletnich obserwacji dotyczących funkcjonowania dzieci i młodzieży niepełnosprawnej oraz przewlekle chorej, jak również ich rodziców, rodzeństwa, nauczycieli i personelu medycznego oddziałów dziecięcych. Liczne rozmowy z przedstawicielami wszystkich tych grup oraz obserwacja losów dzieci i ich rodzin na przestrzeni kilku lat stały się podstawą do przyjętego założenia, że kluczowe dla efektywnej edukacji włączającej są poniższe kwestie:
- Wyznaczenie jako głównego celu edukacji włączającej budowania prawidłowych relacji między uczniami zdrowymi i niepełnosprawnymi. W procesie edukacji włączającej często zapomina się, że jest to kluczową kwestią. To zdrowi uczniowie są większością, to oni już za kilka lat stworzą społeczeństwo, które w zależności od doświadczeń i przekonań ukształtowanych w szkole, będzie włączać osoby niepełnosprawne, lub przeciwnie- dyskryminować i wykluczać.
- Wolne od stereotypów, za to poparte najnowszą wiedzą, przekonania nauczyciela co do możliwości ucznia niepełnosprawnego. Zarówno w kontekście edukacji, jak i przyszłego funkcjonowania w społeczeństwie. To przekonanie o możliwościach i ograniczeniach niepełnosprawnych, o przynależnym im miejscu w społeczeństwie determinują w dużej mierze późniejsze osiągnięcia uczniów niepełnosprawnych.
- Wsparcie udzielane nauczycielom w zakresie radzenia sobie z trudnymi emocjami. Kontakt z cierpieniem, chorobą, śmiercią zwłaszcza dziecka, jest trudny. Trudny dla nauczyciela, dla ucznia niepełnosprawnego, jego rodziców, rodzeństwa, dla uczniów zdrowych. Nauczyciel musi posiadać wiedzę, oraz wsparcie niezbędne do radzenia sobie w trudnych emocjonalnie sytuacjach.
Model SMOK został stworzony w oparciu o powyższe założenia. SMOK to innowacyjne rozwiązanie w zakresie kształcenia ustawicznego nauczycieli. Z jednej strony daje ono możliwość kształtowania postaw i przekonań nauczyciela dotyczących niepełnosprawności, z drugiej zaś strony umożliwia nabycie przez nauczyciela/kę zintegrowanej wiedzy i umiejętności kluczowych dla rozwiązywania problemów i trudności napotykanych w procesie kształcenia uczniów i uczennic z niepełnosprawnością.
Więcej o projekcie i programie SMOK zjadą Państwo na stronie www.smok.oditk.pl
Zapraszamy również do polubienia profilu projektu SMOK na facebooku PI SMOK